روغن کاری موتور‌های با سوخت گاز طبیعی ثابت

روغن کاری موتور‌های با سوخت گاز طبیعی ثابت 

منبع : سایت سایال

روغن مورد نیاز موتور‌هایی که با گاز طبیعی کار می کنند، با روغن های مورد استفاده در موتور‌های بنزینی و دیزلی فرق می کند. این موتور‌ها می توانند دارای تا 9000 اسب بخار قدرت و تا 16 سیلندر باشند. ظرفیت روغن این موتور‌ها 100 تا 600 لیتر می باشد. سرعت آنها نیز از 300 تا 2000 دور در دقیقه است. گاز طبیعی مورد استفاده در این موتور‌ها دارای یک دامنه وسیع تغییرات کیفی می باشد. این گازها می توانند گاز طبیعی شیرین (بدون H₂S) و یا گاز طبیعی ترش (دارای H₂S) همراه با منواکسید کربن، نیتروژن و یا حتی گازهای با کیفیت بسیار پایین حاصل از تجزیه فضولات در زیر زمین باشد.

بیشتر این موتور‌ها توربوشارژ دوزمانه یا چهارزمانه هستند. این موتور‌ها اغلب برای کارکرد کمپرسور‌های گاز و ژنراتور‌های تولید برق در نیروگاه ها مورد استفاده قرار می گیرند.
موتور و کمپرسور به وسیله یک شفت به یکدیگر متصل می شوند. موتور‌های گاز طبیعی سوز، دارای نیازهای مخصوص به خود هستند که با نیازهای موتور‌های دیزلی و بنزینی تفاوت دارد. این مساله به علت عوامل زیر است:
1- بیشتر این موتور‌ها در فضاهای بسته کار می کنند در نتیجه درجه حرارت محیط اطراف این موتور‌ها بسیار بالا است.
2- فرآیند احتراق در این موتور‌ها خیلی تمیز است. بنابراین مقدار ذرات کربن تولیدی در این موتور‌ها بسیار کم است و در نتیجه نیاز به درصد بالایی از مواد افزودنی پاک کننده نمی باشد.
3- از آن جایی که در این موتور‌ها از سوخت متان استفاده می شود، بنابراین مشکل رقیق شدن روغن توسط سوخت وجود ندارد. ولی چون درجه حرارت احتراق بالاتر از درجه حرارت احتراق در موتور‌های بنزینی و دیزلی است، مشکل رقیق شدن روغن در اثر ازدیاد درجه حرارت خیلی جدی است و باید حتما این موضوع در نظر گرفته شود.
4- درجه حرارت بالای احتراق در این موتور‌ها باعث اکسیده و نیتره شدن روغن می شود.
5- معمولا سرعت کارکرد این موتور‌ها ثابت است. بنابراین مستعد تشکیل رسوب می باشند.
6- سایش محل نشست سوپاپ دود و یا سوختن این سوپاپ ها از مسائل مهم در موتور‌های گاز طبیعی سوز است.
سایش محل نشست سوپاپ، عبارت است از سایش تدریجی محلی که سوپاپ روی سر سیلندر می نشیند و این عمل به علت روغن کاری نامناسب و یا رسوب خاکستر نرم ناکافی در محل نشست سوپاپ ایجاد می شود. وجود خاکستر نرم به اندازه کافی در محل نشست سوپاپ، به مقدار زیادی از این سایش جلوگیری می کند. در بعضی مواقع سایش ممکن است به اندازه ای زیاد باشد که روی سطح و یا داخل محل نشست سوپاپ شیار ایجاد شود. بسته به طراحی موتور، عوامل متعددی می توانند باعث این موضوع شوند. فرمولاسیون روغن (که در میزان رسوب خاکستر اثر دارد)، گرانروی روغن، درجه حرارت کارکرد، درجه حرارت گازهای خروجی از اگزوز، کیفیت گاز طبیعی، خصوصیات طراحی موتور و نسبت هوا به سوخت از عواملی هستند که در بررسی صدمه دیدن محل نشست سوپاپ باید مورد نظر قرار گیرند. 
برای کسانی که با این موتور‌ها بیشتر سر و کار دارند، رسوب خاکستر بیشتر از موارد دیگر مورد نظر است.
رسوب خاکستر¹ : رسوب خاکستر عبارت است از باقیمانده ای که پس از سوختن روغن و در حین عملکرد موتور، روی قطعات باقی می ماند. این خاکستر از سوختن پاک کننده های فلزی (ترکیبات کلسیم، باریم و منیزیم) موجود در روغن ایجاد می شود. اگر مقدار این رسوبات به اندازه کافی باشد، از سایش محل نشست سوپاپ جلوگیری می کند. از طرف دیگر اگر مقدار این رسوبات بیش از حد باشد، مضر خواهد بود. بنابراین فرمولاتورها و سازندگان روغن باید دقت زیادی در تعیین نوع مواد افزودنی پاک کننده و ضدسایش و همچنین مقدار آنها در روغن مورد استفاده در موتور‌های گاز طبیعی سوز، بنمایند.
در انتخاب و کاربرد مواد افزودنی حتما باید توصیه های سازندگان موتور را نیز مد نظر قرار داد. به هر حال، طبقه بندی کیفی API برای روغن های مورد استفاده در موتور‌های گاز طبیعی سوز وجود ندارد.
جدول زیر روغن های مورد استفاده در این موتور‌ها را از نظر مقدار خاکستری که تولید می کنند، طبقه بندی می نماید.

جدول شماره 1 (طبقه بندی روغن موتور‌های گاز طبیعی سوز بر اساس مقدار خاکستر تولیدشده)