کلاچ یک طرفه چیست؟

کلاچ یک طرفه چیست؟

در کنار باندهای گیربکس و کلاچ های چند صفحه ای، کلاچ یک طرفه یک نوع راه انداز است. کلاچ یک طرفه مانند یک باند همیشه وسیله ترمز کننده است. کلاچ های یک طرفه یا از نوع غلطکی است و یا از نوع بادامکی که نوع غلطکی معمول تر است.
مزیت کلاچ های یک طرفه:
1. برای کار احتیاجی به نیروی هیدرولیکی ندارند.
2. برخلاف باند و کلاچ های چند صفحه ایی تقریباً در یک لحظه قفل و آزاد می شوند.
3. کلاچ یک طرفه ایی که عضو عکس العملی از مجموعه دنده سیاره ایی را نگهداشته است، هر گاه عضو عکس العملی مربوطه سریع تر بچرخد و یا بخواهد در خلاف جهت بچرخد بطور اتوماتیک خلاص می شود.

 

کلاچ یک طرفه غلطکی One-Way Roller Clutch
کلاچ یک طرفه غلطکی شامل یک توپی، تعدادی غلطک و تعدادی فنر است. این مجموعه بوسیله یک درام که از داخل دارای چند شکاف است احاطه شده اند. هنگامی که توپی کلاچ در جهت عقربه ساعت بچرخد غلطک ها به طرف قسمت بزرگ شکاف حرکت کرده و فنرها را متراکم می کنند.این امر کلاچ را خلاص کرده و به توپی اجازه می دهد آزادانه بچرخد. مجموعۀ کلاچ یک طرفه همواره به توپی اجازه می دهد در جهت عقربه ساعت بچرخد.اگر درام نگهداشته شود در لحظه ای که توپی خلاف عقربه ساعت بچرخد، غلطک ها در قسمت کوچک شکاف های ایجاد شده در درام گیر کنند و لذا درام و توپی را به هم قفل می کنند. فنرها نیز به گیر کردن غلطک ها کمک می کنند. کلاچ یک طرفه مادامی که غلطک ها در داخل شکاف ها درگیر کرده باشند قفل بوده و از چرخش توپی در جهت خلاف عقربه ساعت جلوگیری می کند.

 

کلاچ یک طرفه بادامکی One-Way Sprag Clutch
کلاچ یک طرفه بادامکی شامل یک توپی، یک درام و به وسیله قطعات فلزی به شکل 8 که بادامک نام دارند، از هم جدا می شوند. بادامک ها عمل قفل و آزاد کردن کلاچ را به روشی مشابه غلطک ها در کلاچ یک طرفه بادامکی انجام می دهند. در این طرح هرگاه توپی کلاچ در جهت عقربه ساعت بچرخد، بادامک ها کج می شوند و فضایی بین توپی و درام باز می کنند. در نتیجه کلاچ آزاد شده به توپی اجازه می دهد آزادانه بچرخد. لذا مجموعه کلاچ یک طرفه همواره به توپی اجازه می دهد در حهت عقربه ساعت بچرخد. چنان چه درام کلاچ نگهداشته شود، لحظه ایی که توپی بخواهد در جهت خلاف عقربه ساعت بچرخد، بادامک ها در جهت دیگری کج می شوند. این امر باعث می شود که بادامک ها در بین توپی و درام گیر کنند. در نتیجه توپی و درام به هم قفل می شوند. در این حالت مجموعه کلاچ قفل شده و مادامی که بادامک ها بین توپی و درام گیر کرده اند از چرخش توپی در جهت خلاف عقربه ساعت جلوگیری می کنند.