آیین نامه عمومی ایمنی در تعمیرگاه های ماشین آلات

آیین نامه عمومی ایمنی در تعمیرگاه های ماشین آلات

مقدمه :

به منظور تامین و ارتقاء سطح ایمنی و حفاظت نیروی کار شاغل در تعمیرگاههای ماشین‌آلات و همچنین صیانت نیروی انسانی و منابع مادی، مقررات این آیین نامه به استناد آیین نامه وزارت کار جمهوری اسلامی ایران تدوین گردیده است.

فصل اول- مقررات عمومی

ماده 1- این آیین نامه درخصوص کلیه تعمیرگاه‌های ماشین‌آلات لازم الاجرا است.

ماده 2- در محل تعمیرگاه باید فضای کافی برای توقف ماشین وجود داشته باشد.

ماده 3- در اطراف محل توقف ماشین باید فضای کافی برای تردد کارگران و عملیات وجود داشته باشد.

ماده 4- ورود افراد متفرقه به محوطه کار تعمیرگاه صرفاً با اجازه مدیر تعمیرگاه یا نماینده او مجاز است.

ماده 5- تعمیرگاه‌ها باید مجهز به وسایل اعلام و اطفاء حریق مناسب باشد.

ماده 6- در محل شستشوی قطعات ماشین، تعبیه سطل های شن به منظور اطفاء حریق الزامی است.

ماده 7- کف تعمیرگاه باید بدون حفره و قابل شستشو، دارای شیب مناسب و عاری از چربی و روغن باشد.

ماده 8- کف تعمیرگاه باید به گونه ای باشد که تحمل وزن دستگاه‌ها و ماشین آلات موجود و همچنین لرزش‌های ناشی از آنها را داشته باشد.

ماده 9- سقف تعمیرگاه باید متناسب با نوع ماشین و تجهیزات نصب شده در آن باشد.

ماده 10- در مجتمع های تعمیرگاهی متصدی هر واحد در محدوده کار خود مسئول اجرای مقررات این آئین نامه می باشد و در فضاهای کار مشترک، مسئولیت با تمامی متصدیان است.

ماده 11- در مجتمع های تعمیرگاهی با مالکیت واحد که اجرای قسمت های مختلف کار به پیمانکاران مختلف محول گردیده است، هر پیمانکار جزء در محدوده پیمان خود مسئول اجرای مقررات این آئین نامه بوده و مالک، مسئول نظارت و ایجاد هماهنگی بین آنها خواهد بود.

ماده 12- انجام همزمان عملیات مختلف تعمیراتی بر روی یک ماشین ممنوع است.

ماده 13- کلیه متصدیان و شاغلین واحدهای تعمیرگاهی باید دارای پروانه مهارت و گواهینامه آموزشی معتبر باشند.

ماده 14- انجام کلیه عملیات تعمیر، تنظیم و آزمایش قطعات ماشین‌آلات صرفاً توسط افراد ماهر و با رعایت نکات ایمنی مجاز است.

 

ماده 15- در تعمیرگاه مسیرهای تردد، محل های توقف، نصب تجهیزات و حضور مشتریان و یا افراد متفرقه می بایستی با خطوطی مشخص از یکدیگر مجزا گردد.

ماده 16- استفاده از هوای فشرده برای نظافت قطعات خودرو، ابزار و سطوح کار و لباس کار ممنوع است.

ماده 17- اعمال ناایمن، غیرمرتبط با کار، خودسرانه و شوخی در کارگاه ممنوع است.

ماده 18- کلیه امور تعمیراتی بر روی سیستم های گازسوز باید توسط افرادی که آموزش های لازم را در این زمینه دیده باشند، انجام شود.

ماده 19- تعمیرکاران سیستم های گازسوز باید علاوه بر تجهیز به وسایل حفاظت فردی مناسب از دستکش های ضد برودت نیز استفاده نمایند.

ماده 20- کلیه دستگاههای تعمیرگاهی باید دارای لوح شناسائی حاوی مشخصات فنی از طرف شرکت سازنده باشند.

ماده 21- کلیه تجهیزات، ابزارآلات و وسایل تعمیرگاهی باید در فواصل زمانی معین مورد بازبینی قرار گیرد.

ماده 22- هرگونه تغییر در تجهیزات به گونه ای که آنرا از استاندارد یا طراحی اصلی کارخانه سازنده خارج نماید، ممنوع می‌باشد.

فصل دوم- مقررات اختصاصی

الف- مکانیکی :

ماده 23- ابزار کار، تجهیزات و روش کار باید متناسب با نوع کار بوده و استفاده از ابزارآلات شکسته و معیوب ممنوع می باشد.

ماده 24- برای جابجایی و انتقال موتور ماشین، گیربکس و سایر قطعات حجیم و سنگین باید از وسایل مکانیکی مناسب استفاده شود.

ماده 25- پس از بلند کردن ماشین مورد تعمیر توسط جک، جرثقیل، بالابر و قبل از شروع به کار عملیاتی، استفاده از خرک فلزی برای تثبیت کامل ماشین الزامی است.

ماده 26- بکار بردن هرگونه قطعات اضافی برای افزایش ارتفاع جک و خرک ها برای بالابردن ماشین ممنوع است.

ماده 27- دستگاه‌های جک ستونی باید دارای تجهیزاتی باشند که ضمن تثبیت صفحه جک در ارتفاع مناسب از سقوط ناخواسته آن جلوگیری بعمل آورد.

ماده 28- میزان بار قرار گرفته بر روی جک باید متناسب با توان جک بوده و دارای سیستمی باشد که در صورت اضافه بار، از عملکرد دستگاه ممانعت بعمل آورد.

ماده 29- فقط تعمیرکاری که در حال تعمیر ماشین می باشد حق حضور در زیر جک ستونی را دارد و تردد و تجمع سایر کارگران در زیر جک ممنوع است.

ماده 30- کپسول حاوی گاز کولر بایستی در محلی نگهداری شود که از حرارت، تابش مستقیم نور خورشید، رطوبت، ضربه و فشار محافظت گردد.

ماده 31- قبل از جدا کردن و یا تعمیر لوله های سوخت بایستی سوخت  داخل لوله کاملاً تخلیه گردد.

ماده 32- کلیه عملیات تعمیراتی بر روی مخازن سوخت و گاز بایستی پس از تخلیه کامل مخزن صورت پذیرد.

ب- چاله سرویس :

ماده 33- روشنایی داخل چاله سرویس باید از نوع ثابت بوده به نحوی که کارگر از دید کافی برخوردار باشد.

ماده 34- نصب آستانه در اطراف دهانه چاله سرویس به منظور جلوگیری از سقوط افراد و ماشین‌آلات به داخل چاله سرویس الزامی است.

ماده 35- قراردادن و انبار کردن وسایل و اشیاء غیرضروری در داخل چاله سرویس ممنوع است.

ماده 36- بدنه چاله سرویس باید از مصالحی ساخته شود که به آسانی قابل شستشو و نظافت باشد.

ماده 37- کف چاله سرویس باید دارای کفشوی و دریچه تخلیه فاضلاب باشد.

ماده 38- قراردادن مواد قابل اشتعال و انفجار در داخل چاله سرویس ممنوع است.

ماده 39- محل قرارگیری کمپرسور هوا باید مجزا از چاله سرویس باشد.

ماده 40- ابعاد چاله سرویس باید طوری طراحی شود که کارگر در زمان ورود و خروج یا حرکت در زیر ماشین با بدنه آن برخورد نکند.

ماده 41- دهانه چاله سرویس باید مجهز به درپوش مناسب باشد.

ماده 42- به منظور ورود و خروج کارگران به داخل چاله سرویس باید در هر دو طرف اقدام به تعبیه پلکان مناسب نمود.

ماده 43- نصب آینه برای جلوگیری از انحراف خودرو در جلوی چاله سرویس الزامی است.

ماده 44- مخزن تخلیه روغن باید دارای شیر تخلیه و لوله انتقال روغن سوخته باشد.

ج- باطری سازی :

ماده 45- در کارگاه باطری سازی هنگام آماده سازی مایع باطری، باید اسید به آب و به صورت قطره ای افزوده گردد.

ماده 46- در کارگاه باطری سازی جهت تهیه آب باطری می بایست تهویه موضعی مناسب در نظر گرفته شود.

ماده 47- باید هنگام جداکردن باطری به منظور جلوگیری از انفجار ناشی از تجمع گاز و خطرات ناشی از آن ابتدا قطب منفی و سپس قطب مثبت جدا گردد، ضمناً هنگام نصب نیز ابتدا قطب مثبت و سپس قطب منفی متصل گردد.

ماده 48- ظروف نگهداری و انتقال اسیدها باید در مقابل خوردگی مقاوم و در مقابل ضربات وارده از استحکام کافی برخوردار بوده و دارای برچسب مشخصات  (  MSDS) باشد.

ماده 49- ایجاد جرقه و یا شعله در مجاورت باطری بدلیل وجود گازهای قابل اشتعال و انفجار ممنوع است.

ماده 50- آزمایش میزان شارژ باطری از طریق برقراری اتصال کوتاه قطب های مثبت و منفی آن ممنوع است.

د- پنچرگیری :

ماده 51- محل نصب کمپرسور هوا باید به گونه ای باشد که کارگران در معرض آلودگی صوتی قرار نگیرند.

ماده 52- شیر تخلیه کمپرسور هوای فشرده باید بطور متناوب باز شده و سوپاپ اطمینان و فشارسنج آن کنترل گردد.

ماده 53- اتوی پنچرگیری بایستی مجهز به سیستم ترموستات برای تنظیم دمای لازم باشد.

ماده 54- قبل از خارج نمودن بچه رینگ، بایستی باد لاستیک به طور کامل تخلیه گردد.

ماده 55- هنگام تعویض لاستیک باید تدابیر لازم برای جلوگیری از جابجائی ناگهانی ماشین درنظر گرفته شود.

ماده 56-پنچرگیر در هنگام کار با دستگاه‌های لاستیک درآور ، باید از درگیری اعضای بدن با فکین و قطعات دستگاه ممانعت بعمل آورد.

ماده 57- هنگام کار بر روی بچه رینگ و تخلیه و یا تنظیم تراکم باد بایستی از حفاظ مناسب به منظور جلوگیری از پرتاب بچه رینگ استفاده کرد.

ماده 58- تعویض یا تعمیر رینگ های مستعمل، شکسته، جوشی و دارای هرگونه نقصی باید فقط توسط افراد باتجربه انجام گیرد.

ماده 59- باز و بسته کردن پیچ و مهره های چرخ ها بایستی به صورت ضربدری صورت پذیرد و پس از شل شدن رینگ اقدام به بازنمودن کامل مهره ها نمود.

ماده 60- در هنگام بالانس چرخ بایستی قاب حفاظتی دستگاه بر روی چرخ قرار گیرد.

ماده 61- برداشتن قاب حفاظتی دستگاه بالانس چرخ قبل از توقف کامل دستگاه ممنوع است.

فصل سوم- سایر مقررات

ماده 62- انبارکردن مواد و لوازم یدکی، قطعات فرسوده و ضایعاتی، کارتن ها و جعبه ها بر روی سقف، چاله سرویس و همچنین در محوطه تعمیرگاه ممنوع است.

ماده 63- کلیه وسایل و تجهیزات مورد استفاده در تعمیرگاه باید در محل مناسب قرار داشته باشد.

ماده 64- روشن گذاشتن موتورهای احتراقی در محیط های بسته تحت هر عنوان ممنوع است.

ماده 65- استعمال دخانیات، افروختن آتش و شعله باز به عنوان گرمایش و همچنین استفاده از بخاری‌های غیراستاندارد در داخل کارگاه ممنوع است.

ماده 66- ظروف بنزین، روغن و دیگر مواد قابل اشتعال باید در مکانی نگهداری شوند که از حرارت، شعله، جرقه و ضربه محفوظ باشند.

ماده 67- ظروف نگهداری مواد قابل اشتعال باید در بسته و مستحکم بوده و در برابر حرارت، شکستن و یا سوراخ شدن مقاوم باشد.

ماده 68- استفاده از مواد قابل اشتعال جهت شستشوی قطعات ماشین، اعضای بدن، لباس کار و کف و دیواره کارگاه ممنوع می باشد.

ماده 69- بدنه کلیه وسایل و تجهیزات فلزی و همچنین تاسیسات الکتریکی باید به سیستم اتصال زمین مؤثر تجهیز شود.

ماده 70- قبل از انجام عملیات جوشکاری باید مواد قابل اشتعال و انفجار را از محل کار خارج نمود.

ماده 71- در زمان انجام عملیات جوشکاری، صافکاری، نقاشی و مکانیکی بایستی نسبت به جداکردن بست های باطری اقدام نمود.

ماده 72- در عملیات جوشکاری استفاده از مولدهای استیلن غیراستاندارد ممنوع است.

ماده 73- برای روشن کردن سر پیک جوشکاری باید از فندک مخصوص آن استفاده نمود.

ماده 74- جوشکاری باک و مخازن مواد قابل اشتعال و انفجار بدون رعایت اصول ایمنی جوشکاری ممنوع است.

ماده 75- استفاده از تنگ یا گیره برای اتصال شیرآلات کپسول ها تحت هر شرایطی ممنوع است.

ماده 76- برای شاسی کشی خودرو بایستی از تجهیزات ایمن و متناسب با نوع کار استفاده نمود.

ماده 77- دستگاههای شاسی کشی قلاب دار باید مجهز به شیطانک باشد.

ماده 78- شیلنگ های انتقال آب در کارواش ها باید از نوع فشار قوی باشد.

ماده 79- بست و کلیه متعلقات شیلنگ های آب تحت فشار بایستی متناسب با نوع کار و فشار آب باشد.

ماده 80- ورود و نگهداری حیوانات در داخل تعمیرگاه مطلقاً ممنوع است.