گریدر grader

گریدر 

گریدر در ۷۵ سال قبل بصورت ابتدائی آن یعنی تیغه معلقی که در زیر دو چرخی بسته می شد ساخته می شد. به تدریج که موارد استعمال آن در راهسازی ازدیاد یافت گریدر های بدون موتور که توسط تراکتور کشانده می شدند و بالاخره گریدر های موتور دار به بازار عرضه شدند.

گِریدِر یا شیب‌ساز، که بطور معمول به ماشین تسطیح جاده اطلاق می‌شود، از ماشین‌آلات سنگین مهندسی می‌باشد که دارای یک تیغهٔ بزرگ برای تسطیح سطوح می‌باشد. بیشتر مدل‌ها دارای ۳ اکسل با یک موتور و کابین تعبیه‌شده در بالای اکسل عقب در انتهای ماشین می‌باشند.مهمترین وسیله برای عملیات تنظیم شیب، تسطیح خاکریزها، خاکبرداری‌ها و رساندن سطح خاک به سطح مورد نظر (خط پروژه) توسط گریدر انجام می‌پذیرد.هر یک از دو نوع فوق دارای معایب و محاسنی هستند که مصرف همه جانبه آنها را محدود می سازد. در جدول شماره (۱۰) مشخصات عمومی گریدر های مختلف ارائه شده است.

 

شناسایی

گریدر موتور دار برای تنظیم شیب ، شکل دادن شیب ها و تسطیح دامنه خاکریز ها و خاک برداری ها ، کندن جوی و مخلوط کردن و پراکندن مخلوط خاک و مواد قیری بکار می رود.

همچنین برای اجرای کارهای عمومی ساختمانی نظیر کانال سازی اعم از کانال با مقطع V   و یا کانال ذوزنقه ای شکل ، برای ایجاد و تنظیم شیب شانه های راه ، در روسازی آسفالت ها و راه های فرعی به طریق مخلوط کردن در محل و بالاخره برای نگاهداری رویه ی جاده های شنی استفاده می کنند.

استفاده از گریدرهای بدون موتور برای کار در زمین های سخت و آبدار بر نوع موتور دار آن ارجح است. گرچه طرح رویه راه بر حسب نوع مواد مصرف شده ، شرایط اقلیمی و بارهای طرح تفاوت می کند ولی اجزاء اصلی تشکیل دهنده را در شکل  نشان داده شده اند. کار هر لایه از راه باید قبل از شروع به احداث لایه بعدی کامل به اتمام برسد و شکل بندی شود.

گریدر برای برف روبی و برداشتن لایه های سست سطح زمین هم بکار می رود. یک نوع گریدر موتور دار در شکل  مشاهده می شود.

تیغه گریدر دارای دور قابل تعویض می باشد. تیغه گریدر در حالات مختلفی نسبت به ماشین می تواند قرار گیرد .

زاویه تیغه را می توان تغییر داد به طوری که بتوان گریدر را برای حمل مواد یا کندن جوی بکار برد. زاویه جلو در حالت حمل مواد بکار می رود که در برش های سطحی و مخلوط کردن عملیات مورد استفاده دارد.

زاویه عقب باعث زیاد شدن قدرت حفاری شده ولی سبب می شود که مواد حفاری احیاناً از روی تیغه سرازیر نماید.

چرخ های جلو قادر به متمایل شدن به جهات جانبی می باشد و بدین ترتیب می تواند نیروی حاصله از فشار خاک بر تیغه مایل شده را خنثی نماید و به گردش گریدر هم کمک می کند.

شاسی های مفصل دار (کمر شکن) نیز در ساختمان بعضی انواع گریدر بکار می رود که باعث ازدیاد قابلیت مانور ماشین و کاربردهای آن می شود. سه نوع طرز کار معمول با گریدر مفصل دار (کمر شکن) در شکل  نشان داده شده است.

در حالت مستقیم (A) ماشین در حال معمولی کار می کند. در حالت مفصلی (B)  گریدر می تواند شعاع گردش خیلی کوچکی تحصیل نماید. در حالت (C) چرخ ها ی عقب روی زمین محکم مستقر بوده و در همان حال ماشین می تواند با تیغه به کندن جوی و کنار جاده و … مشغول شود.

در ضمن گریدر های مجهز به دستگاه کنترل تیغه اتوماتیک نیز هستند که دقت کارشان برای تنظیم شیب خیلی زیاد است این ماشین ها مجهز به یک دستگاه حساس هستند که یک سطح یا امتداد ثابت را دنبال کرده و در مواقع لزوم به طور اتوماتیک تیغه را بالا و پایین می برد تا شیب مطلوب بدست آید.

عملیات با گریدر:

پخش کردن مواد خاکی:

از گریدر می توان به منظور پخش کردن مواد خاکی در سطح زمین استفاده نمود البته باید توجه داشت که ظرفیت گریدر درمورد این مقدار مواد خاکی را که گریدر قادر به حمل و پخش آنست در هر بار خیلی کمتر از مقداریست که بولدوزر می تواند پخش نماید. مواد خاکی که قرار است توسط گریدر پخش شود باید قبلاً حتی المقدور روی زمین پخش شده باشد تا ارتفاع توده خاکی خیلی زیاد نباشد.

حمل مواد به کناره جاده:

گریدر قادر است مواد خاکی را به کنار مسیر حرکت خود تغییر مکان دهد این امر با تغییر زاویه تیغه گریدر (بطوریکه دیگر امتداد آن نسبت به امتداد حرکت ماشین عمود نباشد) میسر می شود. در این حالت مواد خاکی در انتهای عقبی تیغه گریدر ریسه می شوند و تشکیل یک توده خاکی طولی در امتداد مسیر حرکت گریدر و در کنار آن می دهند.

باید توجه داشت که توده خاکی بوجود آمده در مسیر چرخ عقب گریدر قرار نگیرد چون در این صورت هم قدرت تراکسیون ماشین کم می شود و هم زاویه حمله تیغه گریدر تغییر می یابد. برای کارهای عادی شکل دادن به جاده و عملیات ترمیم و نگهداری جاده ها معمولاً زاویه تیغه گریدر با امتداد عمود بر امتداد حرکت حدود ۲۵ تا ۳۰ درجه است.

از عمل ریسه کردن مواد خاکی می توان در پر کردن جوی ها و پوشاندن روی لوله ها که در کانال ها کار گذاشته شده اند استفاده نمود.

شیب بندی های دقیق:

برای شیب بندی های دقیق باید تیغه را با زاویه کوچکی نسبت به امتداد قائم ثابت کرد و ارتفاع تیغه از سطح زمین باید طوری باشد که برآمدگی های کوچک را بریده و گودال ها را پر نماید. بدین منظور همواره باید مقداری مواد خاکی در جلوی تیغه گریدر موجود باشد.

کندن جوی:

گریدر را می توان برای کندن جوی های V   شکل و ذوزنقه ای  شکل بکار برد. عمق ماکزیمم اقتصادی جوی حدود ۳ فوت (یک متر) و عرض قاعده ماکزیمم حدود ۴ فوت می باشد جوی هی با ابعاد بیش از مقادیر فوق را بهتر است با استفاده از خندق کن یا انواع دیگر حفار ها احداث نمود. حفر جوی در هنگام احداث جاده یکی از وظایف مهم گریدر می باشد. یک روش پیشنهادی برای این کار به شرح زیر است:

اول گریدر خط نشانه ای در امتداد جوی مورد نظر و به عمق ۳ تا ۴ اینچ در روی زمین احداث می کند. در حین احداث این خط نشانه باید امتداد انتهای جلویی تیغه در امتداد لبه خارجی چرخ جلوی گریدر قرار گیرد سپس در امتداد خط نشانه عملیات لایه برداری مواد خاکی با گریدر به تعداد مورد نیاز انجام می گیرد. این برش ها باید تا حد ممکن عمیق باشد ولی باید طوری باشد که فشار زیاد بر روی ماشین وارد نشود. لایه های بعدی باید بیشتر به طرف جاده متمایل شده و به سمت زاویه مورد نظر جوی میل کند.

آخرین لایه برداشته شده انتهای تیغه گریدر در امتداد یال کف جوی قرار خواهد داد مواد حفاری شده در زیر گریدر ریسه می شوند و بعد یا توسط گریدر به کنار جاده منتقل می شوند و یا بوسیله کامیون به نقطه دیگری حمل می شوند پس از پایان حفاری جوی شیب بندی و عملیات تنظیم دقیق شیب انجام می گیرد. پس از اتمام کار کندن جوی شکل بندی نهایی شانه و سطح راه انجام خواهد گرفت.

لبه های تیغه گریدر:

لبه های مستقیم و منحنی با ارتفاع های مختلف و ضخامت های متفاوت جهت گریدر موجودند. لبه های دندانه ریز نیز برای کار در خاک های یخ زده یا یخ و قلوه سنگ های متراکم وجود دارند لبه های منحنی برای تنظیم دقیق شیب ها و همچنین بریدن مواد سخت توصیه می شود. لبه های مستقیم وقتی بکار می روند که فرسایش لبه ها در اثر شرایط کار مهم بوده و نفوذ به داخل مواد به سادگی امکان پذیر است. لبه های نازک برای انجام کارهای ظریف مناسب ترند ولی لبه های کلفت تر در عوض دوام بیشتری دارند. لبه های مخصوصی ساخته می شوند که دارای عمر خیلی بیشتری از لبه های عادی می باشند.

نوع موتور دار گریدر از نظر اقتصادی و فنی دارای محاسن بسیار زیادی است که در زیر به طور خلاصه به آن ها اشاره می کنیم:

۱٫ فقط به یک نفر راننده احتیاج است.      ۲٫ هزینه مالکیت و بهره برداری از آن ها با توجه به اینکه نوع بدون موتور احتیاج به تراکتور کششی دارد کم است.۳٫ حرکت تیغه و تغییر زاویه و استقرار آن در وضع دلخواه ، همچنین هدایت چرخ های جلوی گریدر توسط سیستم کنترل که در اتاق راننده تعبیه شده است امکان دارد.    ۴٫ در محوطه ای محدود نیز می توان دور بزند.۵٫ برگشت آن با دنده عقب کاملاً میسر است.۶٫ از روی جاده ها و باند تکمیل شده فرودگاه ها بدون آنکه خراشی به آن ها وارد سازد قابل عبور است.۷٫ مصرف آن برای برف روبی جاده ها و باند فرودگاهها امکان پذیر است.

تاثیر جنس خاک در کار گریدر:

هر چه جنس مواد خاکی و جنس سطح زمین کارگاه که گریدر با آنها در گیر می شود سخت تر باشد بازده گریدر کمتر شده و امکان مصرف آن نیز تعدیل می شود. در زیر بطور خلاصه قابلیت کار و بازده گریدر در انواع مختلف زمین و مصالح تشریح شده است:

الف) گریدر ها بدون هیچ گونه اشکالی می توانند مواد خاکی سبک وزن را که عاری از ریشه های عمیق درخت ها و سنگ های درشت هستند بدون احتیاج به ماشین آلات کمکی دیگر جابه جا و پخش نمایند. بازده گریدر در این نوع زمینه ها عالی است.

ب) مواد خاکی جابه جا شده به ویژه شن و ماسه براحتی توسط گریدر پخش و مخلوط می شود بازده گریدر در کار با این نوع مصالح به حداکثر خود می رسد.

ج) ماسه ی خشک به علت اینکه در جلوی تیغه گریدر تمایل به انباشته شدن دارد سبب جلوگیری از حرکت تیغه می گردد. بهمین جهت در مواقعی که راننده گریدر کاملاً ماهر و آزموده نباشد ، استفاده از گریدر بدون اشکال نخواهد بود. به علاوه پخش ماسه خشک با دانه بندی معین روی بستر راه فقط توسط راننده ای مجرب ممکن و میسر است. چه در غیر این صورت دانه بندی مواد شنی بهم می خورد. بازده گریدر در کار با این نوع مصالح در صورتی که راننده ی آن مجرب باشد نسبتاً خوب خواهد بود.

د) در زمین های آبدار کار با گریدر ها بسیار محدود بوده و در بعضی موارد غیر ممکن می گردد. زیرا با فرو رفتن چرخ های جلو در گل گریدر از جنبش باز می ماند. گویا در انواع جدید گریدر های موتوردار اشکال فوق تا حدودی رفع شده است. بازده گریدر در این نوع زمین ها بد است.

برای استفاده حداکثر از گریدر در تنظیم شیب و تسطیح رویه ی راه به خصوص بوجود آمدن شیب های عرضی به منظور دفع آب های بارندگی از روی جاده چند نکته زیر قابل توجه هستند:

۱) مناسب ترین زمان برای استفاده از گریدر جز در مورد بارندگی های شدید در بقیه موارد به خصوص بعد از بارندگی های کوتاه مدت و کم شدت تنظیم و تسطیح راه توسط گریدر به سهولت امکان پذیر است. لذا گریدر های مامور تسطیح جاده ها باید بعد از هر بارندگی زمانی که راه گلی نبوده و کاملاً خشک نشده است فوراً به کار گمارده شوند.

۲) استفاده از چندین گریدر در همکاری با یکدیگر-مؤثر ترین روش در کار با گریدر برای تنظیم رویه راه های پر آمد و شد آنست که چندین عدد از آنها در همکاری با یکدیگر به کار گمارده شوند. در این حالت می بایست نیمی از عرض جاده ها را آزاد گذارده و عبور و مرور را قطع ننموده و در ضمن در نیمه دیگر عملیات تسطیح و تنظیم رویه راه را توسط چندین گریدر که در همکاری با یکدیگر و پشت سر هم کار می کنند انجام داد.

بدین ترتیب در انتهای عملیات احتیاجی به عبور مجدد گریدر ها نبوده و جاده آماده برای آمد و رفت مجدد خواهد بود.

۳) نگهداری راه موقت-در عملیات خاکبرداری و خاکریزی در مواقعی که از بولدوزر و اسکریپر استفاده می شود به منظور بالا بردن بازده عملیات ، صلاح در آنست که جاده را صاف نگه داشت تا از سرعت ماشین آلات کاسته نشود لذا باید تعدادی گریدر برای انجام چنین عملیاتی پیش بینی نموده و به کار گمارده شود.

رمز : machinerysystem.blogsky.com

اینم یه پاورپونت کامل در مورد معرفی و کاربری گریدر