تصفیه روغنهای کار کرده

تصفیه روغنهای کار کرده

منبع: سیال پیشرو ایرانیان

روغن کارکرده

روغن های معدنی در حین کار، در اثر واکنش با اکسیژن و تجزیه بر اثر حرارت، تولید ترکیبات سیر نشده ی قطبی و آسفالتی می کنند. همچنین با مواد خارجی دیگر مانند گرد و خاک، انواع سوخت، کربن و ذرات فلز آغشته و مخلوط می شوند و کارایی خود را از دست می دهند. به چنین روغنی، روغن کارکرده می گویند. به عبارت دیگر، بخش عمده ای از روغن مورد استفاده جهت روغن کاری ماشین ها پس از مدتی خواص مورد نیاز خود را از دست می دهد (همه مواد افزودنی شیمیایی مصرف می شود و مواد جانبی حاصل از کهنه شدن در روغن به وجود می آید) و می بایست از چرخه ی مصرف خارج گردد. به این روغن ها، روغن های کارکرده گفته می شود.
 
روغن های کارکرده شامل انواع زیر می شوند:
 - روغن کارکرده صنعتی (روغن دنده، ...)
 - روغن کارکرده موتور
 - امولسیون ها (روغن برش، روغن های حل شونده، ...)
 - روغن های روشن و شفاف و روغن های ترانسفورماتور، ...

روغن کارکرده صنعتی و موتور را روغن سیاه نیز می نامند که در ایران به روغن سوخته مشهور شده است. روغن کارکرده موتور قسمت عمده ی این روغن ها را تشکیل می دهد. نوع سوخت و کیفیت آن، همچنین وضع مکانیکی موتور در میزان آلودگی روغن موثر است. گازهای حاصل از سوخت که وارد روغن می شود موجب اسیدی شدن روغن می گردد، ذرات فلز در حرارت زیاد و در مجاورت اکسیژن به عنوان کاتالیزور عمل می کند و موجب تشکیل مواد آسفالتی و لجن می شود که به نوبه ی خود گرانروی روغن را افزایش می دهد.
روغن موتور کارکرده مرکب از مولکول های روغن پایه (که بدون تغییر مانده اند و می باید بازیافت شوند)، مولکول های اکسیده شده و بسپارها (هم چون پلی الفین ها و پلی متاکریلات، که به عنوان مواد افزودنی برای بهبود بخشیدن به شاخص گرانروی (VI) و نقطه ی ریزش به روغن اضافه می شود) می باشد. شکل شماره 1 مواد تشکیل دهنده و منشاء آنها را در روغن کارکرده ی موتور نشان می دهد.

شکل شماره 1 (مواد تشکیل دهنده و منشاء آنها را در روغن کارکرده)

روغن کار کرده چون دارای مواد افزودنی مضر است، آب و خاک را آلوده می کند. هر گالن روغن کار کرده می تواند 250 هزار گالن از آب های زیرزمینی را آلوده کند و رسوب آن در خاک مانع نشو و نمو گیاهان شود. بنابراین دور ریختن آن در کشورهای صنعتی به طور قانونی ممنوع شده است. سوزاندن آن نیز خطرناک و مضر است. زیرا روغن کارکرده مخلوطی ناهمگن از اجزایی با نقطه ی اشتعال پایین مانند بنزین و حلال های سبکی است که سوختن آنها می تواند با انفجار توام باشد. از طرفی، هر چند سوزاندن روغن ها مانع از آلوده شدن آب و خاک است ولی این عمل موجبات آلودگی هوا را پدید می آورد. زیرا دارای فلزاتی است که در اثر سوختن همراه با دود وارد هوا می شوند. 
این نوع روغن ها ممکن است از اتومبیل ها، کامیون ها، لوکوموتیوها، کشتی ها و سایر ماشین آلات صنعتی و کشاورزی به دست آید. بخش اصلی این روغن ها را هیدروکربن های معدنی و یا سنتزی تشکیل می دهند. برای برخی از انواع روغن های به کار رفته جهت روانکاری امکان بازیافت وجود ندارد، که انواع گریس ها و روغن های به کار رفته درموتور‌های دوزمانه از این نوع می باشند.

به دو دلیل اصلی روغن خاصیت روغن کاری خود را از دست می دهد:
 - آلودگی از منابع داخلی یا خارجی
 - کاهش خصوصیات ایجاد شده در روغن توسط افزودنی های شیمیایی